Pert Farkı Tazminatı (Rayiç Bedel Farkı)

PERT FARKI TAZMİNATI

Her trafik kazası, hayatınızda iz bırakır. Pert kaydıyla birlikte sigorta şirketlerinin ödemelerinde oluşan fark, adaletin ve hakkınızın savunulması gereken kritik bir noktadır. Bu yazıda, pert farkı tazminatı, pert total tazminatı ve rayiç bedel farkı gibi kavramları ayrıntılı bir şekilde ele alarak, haklarınızı nasıl koruyabileceğinizi anlatıyoruz.

Sigorta literatüründe “pert-total” terimi, bir aracın tam hasar alması durumunu ifade eder. Bu işlem, aracın onarım masraflarının, hasarsız piyasa rayiç değerine çok yaklaşması veya bu değeri aşması halinde uygulanır. Böyle bir durumda, sigorta şirketi sigortalıya aracın poliçede belirtilen kapsam dahilinde belirlenen bedelini öder ve aracın mülkiyetini devralır. Daha sonra, sigorta şirketi bu aracı piyasada en yüksek teklifi veren alıcıya hurda veya yedek parça olarak satabilir. İşte bu satıştan elde edilen gelire sovtaj bedeli denir.

Bu uygulamanın hukuki temeli, Kasko Sigorta Poliçesi Genel Şartları’nın 3.3.1.2 maddesinde yer almaktadır. Bu maddeye göre, eğer aracın onarım masrafları ekonomik bulunmazsa, sigorta şirketi aracın piyasa rayiç bedelini ödemek suretiyle aracı hurdaya çıkarabilir. Ancak burada dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta, sigorta şirketlerinin bazen aracın gerçek rayiç bedelinden daha düşük bir ödeme yapmaya çalışmasıdır. Bu noktada sigortalının pert farkı tazminatı hakkı doğabilir.

Örnek:

Diyelim ki bir aracın hasarsız piyasa değeri 1.000.000 TL ve sigorta şirketi aracın pert-total işlemi uygulanması gerektiğine karar verdi. Ancak sigorta şirketi, aracın rayiç değerini 800.000 TL olarak hesaplayarak bu miktarda ödeme yapmak istiyor. Eğer aracın gerçek piyasa rayici gerçekten 1.000.000 TL ise ve sigorta şirketi 800.000 TL ödüyorsa, eksik ödenen 200.000 TL’lik fark pert farkı tazminatı kapsamında talep edilebilir.

Yargıtay 17. Hukuk Dairesi’nin yerleşik kararlarına göre, pert-total işlemlerinde sigorta şirketi gerçek piyasa rayiç değerine göre ödeme yapmak zorundadır. Eğer sigortalıya eksik ödeme yapılmışsa, sigortalının bu farkı hukuki yollarla talep etme hakkı bulunmaktadır.

Bu nedenle, pert-total işlemi sonrası alınan tazminatın doğru hesaplanıp hesaplanmadığını kontrol etmek ve olası eksik ödemelere karşı hak aramak büyük önem taşır.

Pert Nedir? Ekonomik Değerin Belirlenmesinde Kilit Nokta

Sigortacılık sektöründe “pert” terimi teknik olarak kullanılmaz; bunun yerine “ağır hasarlı” veya “tam hasarlı” ifadeleri tercih edilir. Bu durum, bir aracın onarım maliyetlerinin, aracın hasarsız halindeki piyasa rayiç değerine çok yaklaşması ya da bu değeri aşması halinde ortaya çıkar. Yani, eğer aracın onarımı için gereken tutar, aracın hasar görmemiş halindeki değere yakınsa veya onarılsa dahi aracın eski işlevselliğini ve kullanım değerini tam olarak sağlayamıyorsa, araç ekonomik olarak onarılamaz kabul edilir. Böyle durumlarda sigorta şirketi, aracın tamir masraflarını ödemek yerine, aracın hurda (sovtaj) bedeli üzerinden tazminat ödemeyi tercih eder. Bu yöntem, aracın tamiri yerine, mevcut hasarının ekonomik olarak karşılanması için uygulanır.

Pert Total Tazminatı

Pert araç tazminatı, kazaya uğrayan bir aracın onarım maliyetlerinin, aracın hasarsız halindeki piyasa değerine çok yaklaşması veya bu değeri aşması durumunda, sigorta şirketi tarafından ödenen tazminatı ifade eder. Bu tazminat, kasko poliçesinde belirlenen üst sınırlarla sınırlıdır.

Genellikle halk arasında, aracın %70 oranında hasar aldığı durumlarda pert olduğu düşünülse de gerçekte pert işlemi tamamen aracın onarım masrafı ile hasarsız halindeki rayiç değer arasındaki farkın büyüklüğüne bağlıdır. Yani; aracın tamir maliyeti, aracın piyasa değerine yaklaştığında veya onu aştığında, onarım ekonomik olmayacağından araç “pert” yani tam hasar kabul edilir.

Örneğin, Yargıtay 17. Hukuk Dairesi’nin kararında, aracın onarımında kullanılacak parçaların iskontosuz ve KDV dahil hesaplanması sonucunda, hasar bedelinin aracın rayiç değerinin %50’sini aştığı tespit edilmiş; bu durum, aracın onarımının ekonomik olmadığına işaret ederek pert total tazminatının uygulanmasını gerektirmiştir.

Bu nedenle, pert tazminatı yalnızca hasarın, aracın gerçek piyasa değerine oranla çok yüksek olduğu durumlarda ödenir ve bu hesaplama, sadece hasarın belli bir yüzde oranında olmasıyla değil, tamir masrafı ile rayiç değer arasındaki fark esas alınarak yapılır.

Pert Araç Tazminatında Rayiç Bedel Farkı Nasıl Talep Edilir?

Trafik kazası sonrası aracınız pert olmuşsa, sigorta şirketinin ödediği tazminat ile aracınızın gerçek piyasa değeri arasında fark oluşabilir. Bu fark, “rayiç bedel farkı” olarak adlandırılır ve hak sahipleri tarafından ayrıca talep edilebilir. Sigorta şirketleri çoğu zaman aracın değerini eksik hesaplayarak zararın tamamını karşılamaz. Oysa ki güncel emsal araç ilanları, ekspertiz raporları ve bilirkişi incelemeleri ile rayiç bedel farkı tespiti yapılarak ek tazminat alınması mümkündür. Pert araç tazminatında hak kaybı yaşamamak için bu farkın talebi büyük önem taşır.

Rayiç bedel Farkı Tazminatı: Eksik Ödemeye Karşı Haklarınızı Savunun

Pert tazminatı, aracın onarım masraflarının, aracın hasarsız halindeki piyasa rayiç değerine çok yakın olması ya da bu değeri aşması durumunda devreye girer. Bu koşullarda, sigorta şirketi sigortalıya aracın rayiç bedeli üzerinden ödeme yapmak zorundadır. Ancak uygulamada sigorta şirketleri, bazen sözleşmede belirlenen limitler dahilinde, gerçek piyasa rayiç değerinin altında ödeme yaparak farkı kendilerine saklı tutmaya çalışırlar. İşte bu fark, “pert farkı tazminatı” olarak adlandırılır.

Aşağıda konuyu daha ayrıntılı açıklayan ve emsal kararlarla destekleyen üç örnek yer almaktadır:

Örnek 1: Rayiç Değer ile Ödenen Tazminat Arasındaki Fark

Bir aracın hasarsız piyasa rayiç değeri 1.000.000 TL iken, sigorta şirketi aracın hasar bedelinin ekonomik olmadığı gerekçesiyle, poliçe limiti dahilinde 800.000 TL ödeme yapmış olsun. Bu durumda, aracın tamir masrafları 1.000.000 TL’ye yakın veya bu değeri aştığından, araç pert total kabul edilmiş; ancak gerçek rayiç değer ile ödenen miktar arasındaki 200.000 TL fark pert farkı tazminatı kapsamında sigortalıya talep edilebilir. Emsal olarak, Yargıtay 17. Hukuk Dairesi’nin benzer durumlarda sigortalıya tam piyasa değeri üzerinden tazminat ödenmesi gerektiğine dair kararları bu hususun altını çizmektedir.

Örnek 2: Sovtaj Bedelinin Düşülmesi ve Kusur Oranı Uygulaması

Bir diğer emsal kararda, ekspertiz raporunda aracın toplam hasar bedeli 66.377,69 TL olarak belirlenmiş; ancak sigortalıya, poliçe limiti doğrultusunda 44.253 TL ödeme yapılmıştır. Raporda, aracın piyasa değeri 47.000 TL olarak tespit edilmiş ve hasar bedeli ile onarım masraflarının, aracın rayiç değerinin %50’sini aştığı sonucuna varılmıştır. Ayrıca, sovtaj bedeli (hurda değeri) 22.199 TL olarak hesaplanmış ve kazanın sorumluluk oranı %75 olarak belirlenmiştir. Bu durumda doğru hesaplamaya göre, talep edilmesi gereken hasar yaklaşık 18.600 TL olmalıdır. Sigorta şirketinin daha yüksek ödeme yapması ve sonrasında sovtaj bedelini mahsup etmesi, taraflar arasında tartışmaya yol açmış ve bu durum pert farkı tazminatı davası kapsamında ele alınmıştır.

Örnek 3: Onarım Masrafları ile Rayiç Değer Arasındaki Ek Fark

Genellikle halk arasında, aracın %70 oranında hasar alması durumunda pert olduğu düşünülse de, Yargıtay içtihatları pert durumunun tam olarak onarım masrafı ile aracın hasarsız rayiç değeri arasındaki farkın büyüklüğüne bağlı olduğunu vurgulamaktadır. Örneğin, Yargıtay 17. Hukuk Dairesi’nin 2015/3724 E. ve 2015/12002 K. kararında, ekspertiz raporunda aracın piyasa rayiç değeri ve onarım bedelindeki farkın, onarımın ekonomik olmadığına işaret ettiği ve bu nedenle aracın pert total kabul edilmesi gerektiği belirtilmiştir. Bu kararda, sigorta şirketinin ödemesi gereken tazminat miktarının, aracın gerçek rayiç değeri üzerinden hesaplanması gerektiği ifade edilmiş; ancak sigorta şirketi, kendi belirlediği düşük rayiç değer üzerinden ödeme yaparak pert farkı tazminatı yaratmıştır.

Bu örneklerde görüldüğü üzere, pert total tazminatı ve pert farkı tazminatı kavramları, aracın onarımının ekonomik olup olmadığı, rayiç değer ile onarım masrafları arasındaki fark ve sovtaj bedelinin mahsup edilmesi esasına dayanır. Sigortalıların bu tür durumlarda, sigorta şirketlerinin belirlediği düşük rayiç değer hesaplamalarına karşı haklarını arayabilmeleri için, emsal Yargıtay kararları ve uzman bilirkişi raporları ışığında güçlü deliller sunmaları önem taşır. Böyle durumlarda sigorta hukukunda uzman bir avukattan destek almak, hak kaybını önlemek açısından kritik önem taşır.

Pert Farkı Tazminatı Davası ve Zamanaşımı Süresi

Aracınızın pert (tam hasar) olması durumunda, zararınızı karşılayabileceğiniz iki temel sigorta türü bulunmaktadır: Kasko Sigortası ve Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (ZMSS), yani trafik sigortası. Hangi sigortadan tazminat talep edebileceğiniz, kazanın koşullarına ve tarafların kusur durumuna bağlıdır.

1. Kasko Sigortası:

Kasko sigortası, aracınızın uğrayabileceği hasarları, sizin kusurunuz olsun veya olmasın, poliçede belirtilen teminatlar kapsamında karşılar. Eğer aracınızın kasko sigortası varsa ve pert durumu poliçe kapsamındaysa, sigorta şirketiniz, poliçede belirtilen teminat bedeli ve aracınızın piyasa değeri doğrultusunda tazminat ödemesi yapar. 

Örnek: Aracınızın kasko poliçesi mevcut ve kazada tamamen kullanılamaz hale geldi (pert). Bu durumda, sigorta şirketiniz, poliçenizde belirtilen teminat bedeline ve aracınızın kaza öncesi piyasa değerine göre size tazminat öder.

2. Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (Trafik Sigortası):

Trafik sigortası, kazalarda karşı tarafa verilen maddi ve bedeni zararları karşılar. Kendi aracınızın hasarını veya pert olmasını kapsamaz. Ancak, kazada karşı taraf tamamen kusurluysa, karşı tarafın trafik sigortası, sizin aracınızın zararını, poliçe limitleri dahilinde karşılar. Trafik sigortası ve diğer konularda daha fazla bilgi almak için Konya trafik kazası avukatı sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.

Örnek: Bir kazada karşı taraf %100 kusurlu ve sizin aracınız pert oldu. Bu durumda, karşı tarafın trafik sigortası, sizin aracınızın zararını, poliçe limitleri çerçevesinde karşılar.

Önemli Noktalar:

• Kasko Sigortası: Kendi aracınızın hasarını veya pert olmasını karşılar.
• Trafik Sigortası: Karşı tarafa verilen zararları karşılar; kendi aracınızın hasarını kapsamaz.
• Kusur Durumu: Eğer kazada siz kusurluysanız ve kasko sigortanız yoksa, kendi aracınızın zararını kendiniz karşılamak durumunda kalırsınız. 

Sonuç olarak, aracınızın pert olması durumunda, öncelikle kasko sigortanızdan tazminat talep edebilirsiniz. Eğer kaskonuz yoksa ve kazada karşı taraf kusurluysa, karşı tarafın trafik sigortasından zararınızı talep edebilirsiniz. Her iki durumda da sigorta poliçelerinin limitleri ve kapsamları doğrultusunda ödeme yapılacağını unutmamak önemlidir.

Eğer ödenen tutarın, aracınızın gerçek rayiç bedelinin altında olduğunu düşünüyorsanız, Konya pert farkı tazminatı davası açabilirsiniz.

Konya Pert Araç Tazminatı Farkı Davasını Açarken Dikkat Edilmesi Gerekenler:

1. Mahkeme: Asliye Ticaret Mahkemesi
2. Bilirkişi İncelemesi: Uzman raporu sürecin ayrılmaz parçasıdır.
3. Zamanaşımı Süresi:
   • Olay ve sorumlu kişinin öğrenilmesinden itibaren 2 yıl
   • Kazanın gerçekleştiği tarihten itibaren 10 yıl

Bu süreleri kaçırmamak, hak kaybını önlemek açısından son derece önemlidir.
Anahtar Kelimeler: konya pert farkı davası, zamanaşımı, bilirkişi raporu, adalet

DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN İNCE NOKTALAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

Pert işlemi sırasında haklarınızı korumak için aşağıdaki noktaları göz önünde bulundurun:

• Pert Limiti: Poliçenizdeki pert limitine dikkat edin. Yüksek limitler, daha adil ödeme yapılmasını sağlar.
• İhale Süreci: Aracınızın perte çıkması halinde ihaleye girmesine engel olun; orijinal parçaların kullanımı önemlidir.
• Orijinal Parçalar: Tamir sürecinde aracınızın orijinal parçaları ile çalışılması, değer kaybını önler.
• Konya Avukat Desteği: Sigorta hukuku konusunda deneyimli bir avukatla çalışmak, dava sürecinde büyük avantaj sağlar.
  Anahtar Kelimeler: pert limiti, orijinal parçalar, ihaleye engel, uzman avukat

Kasko Poliçesi: Sigortanın Kapsamı ve İkame Araç Teminatı

1. Sigortanın Kapsamı ve Teminat Altına Alınan Riskler

Kasko Poliçesi Genel Şartları’na göre, aşağıdaki riskler teminat altına alınır:

• Çarpışma Riski: Araçların motorlu/motorsuz araçlarla çarpışması.
• Ani ve Harici Etkiler: Sabit veya hareketli bir cismin araca çarpması, devrilme, düşme veya yuvarlanma.
• Üçüncü Kişilerin Zararlı Faaliyetleri: Hırsızlık, vandalizm veya ehliyetsiz kişilerin neden olduğu zararlar.
• Yangın: Aracın yanması sonucu oluşan hasarlar.

2. Kasko Sigortası Ürünleri ve Teminat Uygulamaları

Kasko sigortası, farklı teminat paketleriyle sunulur:

• Birleşik Kasko Sigorta Poliçesi “Genişletilmiş Kasko”
• xxx Hizmet “Kasko” ve İkame Araç 15/48 Teminatı
• xxx Hizmet Kasko Hususi Otomobil – İkame Araç 15/48

3. İkame Araç Teminatı: Uygulama Şartları ve Detaylar

• Kısmi Hasarlar: Onarım süresince yılda 2 kez, en fazla 15 gün B/C sınıfı araç temini.
• İstisnalar: Tam hasar (pert) veya hırsızlık durumlarında ikame araç verilmez.
• Hasar Bildirimi: Hasar ihbarı sonrası eksper onayı veya serviste onarım başlangıcında talep edilebilir.
• Süre Sınırları: Servis kaynaklı gecikmeler süreyi uzatmaz; şirket hatası durumunda poliçe süresi geçerlidir.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)