Bilişim suçları, bir veya birden fazla bilişim sistemi kullanılarak veya bu sistemlere karşı hukuka aykırı şekilde işlenen her türlü suç türüdür. Bilişim sistemleri, günümüzde bireylerin ve kurumların dijital verilerini, iletişim faaliyetlerini ve işlemlerini yürüttüğü temel unsurlardır. Bu nedenle bilişim sistemlerinin hedefe alınması ve kötüye kullanılması durumunda bilişim suçları ortaya çıkmıştır. Bu yazımızda bilişim suçları ve cezalarını inceleyeceğiz.
Türk Ceza Kanunu (TCK)’nun 243. maddesiyle birlikte hukuki çerçevesi belirlenen bilişim suçu, üç şekilde ortaya çıkabilir:
- Bilişim sistemlerine izinsiz erişim sağlamak (hacking)
- Bilişim sisteminde bulunan verileri bozmak, değiştirmek, kopyalamak veya silmek
- Bilişim sistemini araç olarak kullanarak dolandırıcılık, tehdit, hakaret gibi diğer suçları işlemek
Bilişim sistemleri, bilgiyi depolamak, işlemek, saklamak ve iletmek için kullanılan manyetik araçlar olarak tanımlanmaktadır. Bu araçlar arasında:
- Akıllı telefonlar
- Tabletler
- E-posta sistemleri
- ATM cihazları
- Sosyal medya platformları
- Bulut depolama sistemleri (Google Drive, iCloud vb.)
- Web tabanlı uygulamalar ve e-devlet hizmetleri
gibi çeşitli bilişim sistemleri bulunmaktadır.
TCK Kapsamındaki Bilişim Suçları
Türk Ceza Kanunu 5237 sayılı maddeye göre bilişim suçları doğrudan (gerçek) bilişim suçları ve dolayısıyla bilişim suçları olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.
Doğrudan (Gerçek Bilişim Suçları):
- Bilişim sistemine girme suçu (Türk Ceza Kanunu madde 243): Başkasına ait bilgisayar telefon ve benzeri cihazlara yetkisiz ve izinsiz erişim sağlamak, bilişim suçları arasında yer almaktadır.
- Sistemi Engelleme, Bozma, Erişilmez Kılma, Verileri Yok Etme veya Değiştirme Suçu (Türk Ceza Kanunu madde 244): Bir bilişim sisteminin çalışma düzenini bozacak veya yok edecek eylemlerde bulunarak erişilmez hale getirmek yasal olarak suçtur.
- Banka veya kredi kartının kötüye kullanılması suçu (Türk Ceza Kanunu madde 245): Başkasına ait banka veya kredi kartının kişinin rızası dışında kullanmak, kart bilgilerini ele geçirmek bilişim suçları arasında yer almaktadır.
- Yasak cihaz veya program kullanma suçu (Türk Ceza Kanunu madde 245/a): Şifre kırıcı (brute force), keylogger (klavye izleyici), veri toplayıcı yazılımların hazırlanıp satılması ya da kullanılmasıyla birlikte TCK 245/a maddesi çiğnenmiş olur.
Dolayısıyla Bilişim Suçları:
Eğitim ve öğretim hakkının engellenmesi (Türk Ceza Kanunu madde 112): Zoom, Google Meet gibi çevrimiçi yayın platformlarının ders esnasında sabote edilmesi, yayın akışını bozma ve durdurma gibi faaliyetlerde bulunulması örnek olarak gösterilebilir.
Kamu hizmetlerinden yararlanma hakkının engellenmesi (Türk Ceza Kanunu madde 113): E-Devlet şifresinin ele geçirilerek SGK ve benzeri hizmestlere erişimin kasten engellenmesi.
Hakaret suçu (Türk Ceza Kanunu madde 125): Sosyal platformlar aracılığıyla bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek şekilde hakarette bulunmak, bilişim suçları arasında yer almaktadır.
Kişisel verilerin kaydedilmesi (Türk Ceza Kanunu madde 135): Kişinin izni olmadan kişisel verilerin kaydedilmesi yasal olarak doğru değildir.
Verileri hukuka aykırı olarak verme veya ele geçirme (Türk Ceza Kanunu madde 136): Verilerin hukuka uygun olmayacak şekilde elde edilmesi, örneğin phishing saldırısı ile verilere erişilmesi yasal olarak suçtur.
Verileri yok etme (Türk Ceza Kanunu madde 138): Kişi kurum veya kuruluşun sahip olduğu verilerin, izni olmaksızın yok edilmesidir.
Bilişim sistemlerinin kullanılması suretiyle hırsızlık (Türk Ceza Kanunu madde 142/2-e): E-Bankacılık uygulamalarına izinsiz erişim sağlanarak mal varlığının ele geçirilmesi siber suçlar arasında yer almaktadır.
Bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması suretiyle dolandırıcılık (Türk Ceza Kanunu madde 158/1-f): Bilişim sistemleri üzerinden yapılan sahte bankacılık işlemleri bu suça örnek olarak gösterilebilir.
Halk arasında korku ve panik yaratmak amacıyla tehdit (Türk Ceza Kanunu madde 213): Örneğin bir kişi sosyal platformlar aracılığıyla “yarın sabah metro istasyonunda bomba patlayacak” şeklinde sahte ve korku yaratıcı bir paylaşım yaparsa, bu TCK 213 kapsamında cezalandırılır.
Suç işlemeye tahrik (Türk Ceza Kanunu madde 214): Toplumda belli bir kesimi ya da geniş bir kitleyi, açıkça ve alenen suç işlemeye özendiren, teşvik eden veya yönlendiren kişi veya kişiler bu bilişim suçunu işlemiş sayılmaktadır.
Suçu ve suçluyu övme (Türk Ceza Kanunu madde 215): Sosyal platformlar aracılığıyla bir suçu veya suçlu kimseyi övmek TCK 215. Madde kapsamında bir suçtur.
Kanunlara uymamaya tahrik (Türk Ceza Kanunu madde 217): Kamu düzenini bozacak şekilde, halkı mevzuat yada veya kararlara teşvik etmek, özendirmek veya yönlendirmek bilişim suçu kapsamındadır.
Müstehcenlik suçu (Türk Ceza Kanunu madde 226): Bir kişi sosyal medya veya mesajlaşma uygulamaları veya bilişim sistemleri üzerinden, müstehcen içerikli videoları ya da görüntüleri başka insanlar ile paylaşır, özellikle bu içerikler çocuklara ulaşırsa veya kamuya açık biçimde paylaşılırsa, TCK 226 kapsamında müstehcenlik suçu oluşur.
Bilişim Suçları ve Cezai Yaptırımları
Bilişim suçları ve cezaları farklı konu başlıklarında kapsamlı bilgiler içermektedir. Teknolojinin gelişmesiyle birlikte bilişim cihazlarına erişim daha kolay hale geldi. Suçların gerçek dünyadan dijital platformlara sıçraması uzun sürmedi. Bu kapsamda ortaya çıkan bilişim suçları, bireyin, kurum ve kamu düzeninin güvenliğini tehdit eder hale gelmiştir.
Bilişim suçu, bilgisayar, telefon, tablet, sunucu, ağ gibi bilişim sistemleri kullanılarak veya bu sistemlere karşı işlenen yasalara aykırı eylemlerden oluşmaktadır. Bilişim suçları yaygın olarak sosyal medya, mobil uygulamalar, web siteleri ve çeşitli mecralarda işlenmektedir. TCK kapsamında bilişim suçları ve cezaları aşağıdaki gibidir.
TCK’da bilişim suçları, özellikle 243. ila 245/A maddeleri arasında düzenlenmiştir. Bunun dışında birçok suç bilişim araçları kullanılarak işlendiği takdirde cezanın arttırılması olasıdır.
TCK Kapsamında Düzenlenen Temel Bilişim Suçları ve Cezaları
- TCK 243 – Bilişim Sistemine Girme
Ceza: 1 yıla kadar hapis veya adli para cezası. - TCK 244 – Sistemi Engelleme, Bozma, Verileri Yok Etme
Ceza: 6 ay–3 yıl hapis. Banka/kamu sisteminde: 2–6 yıl. - TCK 245 – Kredi Kartı ve Banka Kartlarının Kötüye Kullanılması
Ceza: 3 yıl–6 yıl hapis ve para cezası. - TCK 245/A – Yasak Yazılım veya Cihaz Kullanmak
Ceza: 1–3 yıl hapis ve adli para cezası.
Bilişim Yoluyla İşlenen Nitelikli Suçlar
- Sosyal Medya Üzerinden Hakaret (TCK 125)
Ceza: 3 ay–2 yıl hapis (alenen yapılırsa artar).
- Özel Hayatın Gizliliğini İhlal (TCK 134)
Ceza: 1–3 yıl hapis. İfşada ceza artar. - Kişisel Verilerin Kaydedilmesi (TCK 135)
Ceza: 1–3 yıl hapis. - Bilişim Yoluyla Dolandırıcılık (TCK 158/1-f)
Ceza: 4–10 yıl hapis + 5.000 güne kadar adli para cezası.
Bilişim Suçları ve Cezaları Hukuki Başvuru Süreçleri
Bilişim suçları günümüzde yalnızca dijital ortamlarla sınırlı kalmayıp, kişilerin mal varlığı, itibarı ve özel hayatı üzerinde ciddi etkiler bırakabilmektedir. Bilişim suçları karşısında yalnız olmadığınızı unutmayın. Hanka Hukuk olarak tüm başvuru süreci boyunca yanınızdayız.
Delil toplama, savcılığa başvuru, siber birimlerle koordinasyon, erişim engeli talepleri ve tazminat davaları gibi tüm süreçlerde hukuki bilgi ve teknik uzmanlık gerektiren durumlardır. Profesyonel anlamda destek almak bu süreci daha hızlı ve sağlıklı yönetmenizi sağlayacaktır.
Hanka Hukuk, bilişim suçlarıyla mücadele alanında deneyimli ekibiyle size şu konularda profesyonel destek sunar:
- Dijital delillerin hukuka uygun şekilde toplanması
- Savcılığa suç duyurusu hazırlanması
- BTK ve sosyal medya başvurularının yapılması
- Maddi ve manevi tazminat davalarının takibi
- İçerik kaldırma ve erişim engeli işlemlerinin yürütülmesi
Bilişim suçları ve cezaları hakkında daha fazlası için Konya avukat sayfasından bizimle iletişime geçebilirsiniz.