İÇİNDEKİLER
Araç Mahrumiyet Tazminatının Belirlenmesi
Konya araç mahrumiyet tazminatı, trafik kazasında aracınız onarılırken uğradığınız ekonomik kaybın tazmini için talep edilebilen bir tazminat türüdür. Trafik kazaları sonucunda onarılabilir durumda olan bir aracın, onarımı süresince kullanılamaması nedeniyle araç sahibi, “araç mahrumiyet tazminatı” adı altında bir tazminat talebinde bulunabilir. Bu tazminat, aracın fiilen kullanılamadığı süre boyunca yaşanan kullanım yoksunluğuna ilişkin ekonomik kaybı ifade eder. Araç mahrumiyet bedeli, aracın kazadan sonra onarım süresince kullanılamaması nedeniyle mağdurun uğradığı maddi zararı karşılamak üzere talep edilen tazminattır. Bu bedel, aracın serviste kaldığı gerçek süre yerine, bilirkişi raporunda tespit edilen “makul tamir süresi”ne göre hesaplanır
Yargıtay, bu konuda istikrarlı içtihatlar geliştirerek, araç mahrumiyet tazminatının “makul tamir süresi” üzerinden hesaplanması gerektiğini açıkça ortaya koymuştur. Özellikle Yargıtay 17. Hukuk Dairesi’nin 2015/18801 E., 2016/2649 K. sayılı kararında belirtildiği üzere, yalnızca kiralama faturası ya da fatura ibrazı yeterli görülmeyip, aracın tamir süresine göre oluşan mahrumiyetin bilimsel ve teknik verilerle değerlendirilmesi gerektiği ifade edilmiştir.
Konya araç mahrumiyet tazminatı, kaza sonrası aracınız servisteyken yaşadığınız maddi kaybı telafi etme imkânı sunar. Konya’da bir uzmana başvurarak Konya araç mahrumiyet tazminatı talebinizi hızla ve eksiksiz hazırlayabilirsiniz. Bu yazıda, Konya araç mahrumiyet tazminatı hesaplama kriterlerini ve Yargıtay içtihatlarını adım adım ele alacağız.
Konya Araç Mahrumiyet Tazminatı
Konya İkame Araç Tazminatı ile Konya Araç Mahrumiyet Tazminatı Arasındaki Fark
İkame araç bedeli ise, mağdurun onarım süresince fiilen başka bir araç kiralaması durumunda ödediği kira bedelinin tazmini amacıyla talep edilir Araç mahrumiyet tazminatı ile ikame araç bedeli sıkça karıştırılmaktadır. Yargıtay’a göre, bu bedelin ödenebilmesi için kira faturası sunulması şarttır.
Konyaaraçmahrumiyettazminatında mağdurun hiç ikame araç kullanmamış olması kabul edilirken; ikame araç bedelinde faturalı kiralama zorunludur. İki kavram arasında temel fark şudur:
- İkame Araç Bedeli: Araç sahibinin, aracının kullanılamaz hale gelmesi nedeniyle başka bir aracı kiralayarak kullanması durumunda, günlük araç kiralama ücretidir. Bu durumda, kiralama bedelini belgeleyen fatura ibrazı şarttır.
- Araç Mahrumiyet Tazminatı: Araç sahibi herhangi bir araç kiralamamış olsa da aracını kullanamamaktan doğan zararının karşılanması amacıyla talep ettiği tazminattır. Bu tazminatın talebi için araç kiralanmadığı, buna rağmen ulaşım ihtiyacının aksadığı ve zarar doğduğu ispatlanmalıdır.
- Araç mahrumiyet bedeli, kazadan sonra aracın serviste kaldığı süre boyunca mağdurun fiilen aracını kullanamamasından kaynaklanan ekonomik kaybın tazmini amacıyla talep edilir. Bu bedel, mağdurun ikame araç kiralamış olsa da olmasa da talep edilebilir; önemli olan aracın “makul tamir süresi” boyunca kullanılamamış olmasıdır.
Yargıtay içtihatlarına göre, araç kiralanmadığı halde araç mahrumiyet tazminatı talep edilebilir. Ancak bu durumda davacının, mahrumiyet süresi boyunca zarara uğradığını ve aracı kullanamamanın ekonomik kayba yol açtığını ispat etmesi beklenir.
Makul Tamir Süresinin Belirlenmesi
Konya araç mahrumiyet tazminatı, hesap edilirken makul tamir süresinin dikkate alındığı yargı kararlarında sıkça karşımıza çıkmaktadır. Araç mahrumiyet süresinin belirlenmesinde esas alınan kriter “makul tamir süresi”dir. Bu süre;
- Aracın hasar durumuna,
- Onarımın niteliğine (kaporta, mekanik, boya vb.),
- Yedek parçaların temin süresine,
- Servisin iş yoğunluğuna göre değişiklik gösterebilir.
Yargıtay uygulamalarında, tamir süresinin belirlenmesinde bilirkişi raporları esas alınmakta olup, faturada belirtilen süre ile sınırlı kalınmamakta, gerçekçi ve teknik olarak makul bir süreye göre değerlendirme yapılmaktadır.
Ayrıca, yedek parça teminindeki gecikmelerin sigorta şirketine veya davalıya yüklenemeyeceği, bu gecikmelerin üretici veya yetkili servislerin sorumluluğunda olduğu da açıkça ifade edilmiştir.
Konya Araç Mahrumiyet Tazminatı Nasıl Hesaplanır?
Araç mahrumiyet tazminatı hesaplanırken dikkate alınan başlıca unsurlar şunlardır:
- Aracın Piyasa Değeri: Günlük kullanım bedeli bu değere göre belirlenir.
- Mahrumiyet Süresi: Bilirkişi tarafından tespit edilen makul onarım süresidir.
- Amortisman Etkisi: Kullanılmayan döneme ilişkin araçtaki yıpranma ve değer kaybı hesaplamaya dahil edilmez.
- Alternatif Ulaşımın Kullanılmaması: Davacının ikame araç kiralamadığı, toplu taşıma kullanamadığı veya başka çözüm üretemediği sabit olmalıdır.
Yargıtay 17. Hukuk Dairesi, araç mahrumiyet bedelinin yalnızca dosya üzerindeki fatura veya beyanlara göre değil, bilirkişilerce teknik değerlendirmelerle tespit edilmesini öngörmektedir. Böylece, somut olayın özelliklerine göre uygulanabilir ve denetlenebilir bir hesaplama yapılması sağlanır.
Konya Araç Mahrumiyet Tazminatı
Hesaplama Unsurları ve Endeks Güncellemesi
- Günlük Rayiç Kira Bedeli: Kiralama firmaları veya online platformlardan alınan tekliflere dayalı belirlenir
- Makul Süre: Bilirkişi raporundaki gün sayısı esas alınır; serviste fiilen kaldığı gün değil, teknik açıdan belirlenen makul süre kullanılır
- Endeks Güncelleme: Kaza tarihi ile hesaplama tarihi arasındaki TÜFE/ÜFE değişim oranı TÜİK Parasal Değerleri Güncelleme Aracı ile güncellenebilir.
- Amortisman: Araç mahrumiyet bedelinde amortisman indirimi yapılmaz; araç kullanımından doğan yıpranma hesaplamaya dahil edilmez .
- Örnek: 15 günlük makul süre × 500 TL/gün = 7.500 TL temel mahrumiyet bedeli. Endeks farkı ile güncel değer (örneğin %10 artış) = 8.250 TL
Kusur Oranı ve Faiz Uygulaması
- Kusur oranı tespiti Adli Tıp veya Fen Heyeti raporlarıyla yapılır; araç mahrumiyet bedeli bu orana göre paylaştırılır.
- Zararın öğrenildiği tarihten itibaren 2 yıl, herhâlde kaza tarihinden itibaren 10 yıl içinde dava açılmalıdır (TBK m. 72)
- Mahkeme kararlarında tespit edilen bedel, kaza tarihinden itibaren yasal faizle (veya ticari temerrüt faiziyle) birlikte tahsil edilir
Konya Araç Mahrumiyet Tazminatı için Uygulamada Örnek Hesaplama
- Aracın hasar sevki: 05.03.2025 (bilirkişi servise giriş tarihi)
- Makul tamir süresi: 12 gün (teknik rapor)
- Günlük kira bedeli: 400 TL (ortalamaya göre)
- Temel mahrumiyet bedeli: 12 × 400 = 4.800 TL
- TÜFE farkı (%8,50): 4.800 × 1,085 = 5.208 TL
- Kusur oranı %70 ise, ödenecek tutar: 5.208 × 0,70 = 3.645,60 TL
Kasko veya Zorunlu Trafik Sigortası Bu Bedeli Karşılar mı?
Konya Araç mahrumiyet tazminatı bedeli, doğrudan karşı tarafın kusuruna dayalı bir zarar kalemidir. Bu nedenle:
- Zorunlu trafik sigortası kapsamında değildir.
- Kasko poliçeleri genellikle bu tür zararları teminat altına almaz, ancak bazı özel klozlarla teminat sağlanmış olabilir.
Bu tür talepler doğrudan kusurlu tarafa ya da onun sigortacısına karşı ileri sürülmelidir.
Konya Araç Mahrumiyet Tazminatı İçin Dava Açmadan Önce:
Eğer trafik kazası sonrası aracınız uzun süre tamirde kaldıysa ve bu süre boyunca ikame araç da kullanmadıysanız, uğradığınız ekonomik kaybı araç mahrumiyet bedeli olarak talep edebilirsiniz. Ancak bu bedelin doğru şekilde hesaplanması ve talep edilmesi için:
- Tamir süresine ilişkin servis kayıtları,
- Faturalar,
- Ulaşım ihtiyacını karşılayamadığınıza dair deliller,
- Bilirkişi raporları önem taşır.
Bu süreçte bir avukattan hukuki destek almanız, sürecin sağlıklı ve hakkaniyete uygun şekilde yürütülmesi açısından önemlidir. Uzman ekibimizle araç mahrumiyet bedeli taleplerinizde yanınızdayız.
Sıkça Sorulan Sorular
Konya araç mahrumiyet tazminatı nedir?
Konya araç mahrumiyet tazminatı, trafik kazasında aracınızın onarımı süresince kullanamadığınız her gün için uğradığınız ekonomik kaybın tazmini amacıyla talep edebileceğiniz bir haktır. Bilirkişi raporunda belirlenen “makul tamir süresi” esas alınarak hesaplanır.
Konya araç mahrumiyet tazminatı nasıl hesaplanır?
- Günlük rayiç kira bedeli tespit edilir.
- Bilirkişi raporundaki makul tamir süresi gün sayısı kullanılır.
- Formül: Günlük kira bedeli × Makul tamir süresi = Temel tazminat tutarı.
- TÜFE/ÜFE endeks farkı ve kusur oranı eklenerek nihai tutar hesaplanır.
Konya araç mahrumiyet tazminatı talebi için hangi belgeler gereklidir?
- Servis/firma onarım kayıtları
- Bilirkişi raporu (makul tamir süresini gösteren)
- Araç piyasa değeri tespiti (expertiz raporu)
- Ulaşım ihtiyacının aksadığına dair deliller (fatura, fiş vb.)
Konya araç mahrumiyet tazminatı başvurusu için süre sınırı var mı?
Tazminat talebi, zarar öğrenme tarihinden itibaren 2 yıl, her hâlde kazanın meydana geldiği tarihten itibaren 10 yıl içinde açılmalıdır (TBK m. 72).
Konya araç mahrumiyet tazminatı talebinde nelere dikkat etmeliyim?
Uzman bir ceza veya tazminat avukatından destek alın.
Makul tamir süresini ayrıntılı bir bilirkişi raporuyla belgeleyin.
Delillerinizi eksiksiz toplayın: servis kayıtları, ekspertiz raporları, faturalar.
Kusur oranınızı azaltmak için dava dilekçesinde karşı tarafın sorumluluğunu net belirtin.
Araç kiralama belgesi olmadan araç mahrumiyet tazminatı alınabilir mi?
Evet, Yargıtay kararına göre, araç kiralama belgesi olmasa da hâkim, hasarın niteliğine ve tamir süresine göre makul bir mahrumiyet bedeli belirleyebilir.
Değer kaybı tazminatı hangi şartlarda alınır?
Değer kaybı tazminatı, kazadan sonra tamir edilse bile aracın ikinci el piyasa değerinde meydana gelen düşüş için talep edilir.
Mahkeme hangi kriterlere göre araç mahrumiyet süresini belirler?
Mahkeme, araçtaki hasarın niteliğine, tamir süresine ve olayın tüm şartlarına bakarak makul bir mahrumiyet süresi belirler.
ARAÇ MAHRUMİYETİ-İKAME ARAÇ EMSAL KARARLAR
Esas Numarası: 2013/7281 Karar Numarası: 2013/8745 Karar Tarihi: 10.06.2013
Davacı, davalı sürücünün kusuruyla meydana gelen trafik kazası sonucu aracında oluşan 5.137 TL hasar ve 2.775 TL araç mahrumiyeti zararının faiziyle birlikte tahsilini talep etmiştir. Mahkeme, bilirkişi raporuna dayanarak davayı kabul etmiş ve toplam 7.912 TL’nin davalıdan alınmasına karar vermiştir. Davalı, kararı temyiz etmiştir. Yargıtay, kusur oranı ve hasar miktarına ilişkin değerlendirmeyi doğru bulmuş; ancak araç mahrumiyeti zararının, aracın tamir süresi esas alınarak belirlenmesi gerektiğini ve talep aşımı yapıldığını belirterek hükmü bozmuştur.
Esas Numarası: 2011/6385 Karar Numarası: 2012/1139 Karar Tarihi: 06.02.2012
Trafik kazası nedeniyle araçta oluşan hasar, değer kaybı ve araç mahrumiyeti zararının tazmini amacıyla açılan davada, mahkeme yalnızca 37.000 TL hasar bedelinin faiziyle birlikte ödenmesine karar vermiş, değer kaybı ve araç mahrumiyeti taleplerini reddetmiştir. Davacı kararı temyiz etmiş; Yargıtay, bilirkişi raporunun eksik olduğunu, araçta oluşan gerçek zarar kalemlerinin (hasar, değer kaybı ve araç mahrumiyeti) ayrı ayrı ve ayrıntılı şekilde tespit edilmesi gerektiğini belirterek kararı bozmuştur. Bu karar, trafik kazası sonrası araç değer kaybı ve araç mahrumiyeti zararlarının doğru hesaplanmasının önemini bir kez daha vurgulamaktadır.
İkame Araç Bedelinin İstenebilmesi İçin Araç Kiralandığına İlişkin Belge Sunulması Şart Değildir
Yargıtay 4. Hukuk Dairesi Esas No : 2021/26777 Karar No : 2022/11236
Araç Hasarı ve Araç Mahrumiyet Bedeline İlişkin Yargıtay Kararı (Kanun Yararına Bozma)
Trafik kazası sonucu araçta oluşan hasar, değer kaybı ve araç mahrumiyeti zararının tazmini talebiyle açılan davada, mahkeme yalnızca hasar bedelinin tahsiline karar vermiş, araç mahrumiyeti ve değer kaybı taleplerini reddetmiştir. Ancak Yargıtay, araç kiralandığına dair belge sunulmasa bile, mahkemenin araçtaki hasarın niteliğine göre makul tamir süresi ve araç mahrumiyet bedelini belirlemesi gerektiğini vurgulayarak hükmü kanun yararına bozmuştur. Bu karar, trafik kazası sonrası araç mahrumiyeti tazminatı talep ederken belge sunulmasa bile hakkın korunabileceğini göstermektedir.
Trafik kazalarından kaynaklanan tazminat davalarına ilişkin “gerçek zarar ilkesi”nin netleştirilmesi ve araç mahrumiyet bedelinin talep edilebilmesi konusundaki kriterlerin açıklığa kavuşturulmasıdır. İşte bazı önemli noktalar:
Gerçek zarar prensibi: Yargıtay’ın kararı, haksız fiil davalarında zarar görenin yalnızca gerçek zararını talep edebileceğini vurgulamaktadır. Araç mahrumiyeti bedeli, ikame araç kiralanmış olmasa bile hâkimin objektif değerlendirmesiyle hesaplanabilir.
Delil sunma zorunluluğunun kaldırılması: Önceki uygulamalarda, zarar gören kişinin araç mahrumiyet bedelini talep edebilmesi için ikame araç kiralandığını belgelemek zorunda olduğu düşünülüyordu. Ancak bu karar, böyle bir zorunluluğun bulunmadığını ve zarar tespiti için mahkemenin makul bir değerlendirme yapabileceğini ortaya koymaktadır. Sonuç olarak, Konya araç mahrumiyet tazminatı talebinizi güçlü delillerle destekleyip mahkemeye sunabilirsiniz.
